Afstanden tussen paarden

Paarden hechten veel belang aan afstanden. Er zijn verschillende soorten van afstanden: de persoonlijke ruimte bijvoorbeeld, die een omtrek van ongeveer 1.5 meter van het paard is. In een kudde ligt de afstand tussen verschillende paarden tussen de 5 en 6 meter, wat betekent dat ze eigenlijk vrijwel nooit in elkaars persoonlijke ruimte komen tenzij ze daar zelf voor kiezen. Als er verschillende kuddes in een omgeving zijn, dan houden ze zich tussen de 50 en 100 meter van elkaar op.

Hoeveel afstand paarden tot elkaar bewaren in een kudde is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de sociale status, leeftijd en het geslacht. Maar ook de omgeving speelt een rol, en de ervarenheid van het paard met de sociale omgangsnormen.

Hoe een paard de persoonlijke ruimte precies ervaart, is niet duidelijk. We weten wel hoeveel een paard om zich heen ziet, maar of het elk deel van het lichaam als onderdeel van de persoonlijke ruimte ziet is niet bekend. Van het hoofd en de voorhand is in ieder geval duidelijk dat het paard hierbij grenzen stelt.

Als een paard een benadering om de een of andere reden niet opmerkt, of als het paard niet in staat is om te vluchten omdat bijvoorbeeld de ruimte dat niet toestaat, dan vormt de benadering een acute bedreiging. Het punt waarop dat gebeurt is de kritieke afstand. Op dit punt heeft vluchten geen zin meer en valt het paard aan. Een dergelijke aanval kost echter veel energie en leidt tot een grote kans op verwondingen, dus is het paard erop gericht om ruimte te creëren zodat het alsnog kan ontsnappen. Pas als er geen enkele andere optie meer is – bijvoorbeeld omdat het paard merkt dat het niet kan ontkomen aan verwondingen – dan zal het de bedreiging echt aanvallen.

Een vluchtend paard rent nooit eindeloos door. Het zal op enig moment vertragen en kijken of de omgeving waar het naar toe gerend is, wel veilig is – en of de bedreiging is verdwenen. De totale weg die het paard aflegt totdat het stilstaat, heet de terugtrek-afstand. De vluchtafstand is per paard verschillend, maar wel constant bij dat paard. De terugtrek-afstand is dat niet, alhoewel de meeste paarden tussen de 50 en 100 meter vluchten en dan vertragen.

Als het paard heeft bepaald dat de benadering niet bedreigend is, dan laat het de benadering toe in de persoonlijke ruimte. Deze ruimte bevindt zich tussen de 3 en de 5 meter rondom het paard. Hier staat het bijvoorbeeld groomen toe. In de meeste gevallen zorgt het paard er echter voor dat de persoonlijke ruimte in stand blijft. De persoonlijke afstand ontwikkelt zich bij veulens en jaarlingen die gewend zijn aan menselijk contact, namelijk van ongeveer 0.50 meter bij gespeende veulens tot 0.30 meter bij jaarlingen.

Beaver, 2019
Masuda, 2008
Waring, 2003