wat het is en wat er tegen helpt
zandkoliek
Zandkoliek is een specifieke vorm van koliek bij paarden. De oorzaak is ophoping van zand of grond in het maagdarmkanaal, meestal in de dikke darm. Deze ophoping kan leiden tot irritatie, verstopping of in ernstige gevallen tot schade aan de darmwand. Het komt vooral voor bij paarden die op zandige of schrale weiden grazen of die hooi of voer van de grond eten.
Wil je jouw paard ondersteunen bij (het voorkomen van) zandkoliek? Je hebt vast wel over psylium en lijnzaad gehoord. Maar welke variant moet je nu geven, en welke werkt het beste?
pysliumzaden of vezels, welke gebruik je?
psylium (vlozaad)
Psyliumvezels
Bij een vermoeden van zandkoliek waarschuw je natuurlijk de dierenarts. Daarnaast gebruik je psylliumvezels (vlozaadvezels of husk) en niet de hele psylliumzaden. De husk, oftewel de schil van de psylliumzaden, bevat namelijk het actieve bestanddeel dat in contact met water een gelachtige substantie vormt. Deze gel bindt zanddeeltjes in de darmen en helpt ze via de mest af te voeren.
De schil van psylliumzaden bevat een bijzonder hoge concentratie van deze slijmstoffen (mucilage), in tegenstelling tot de rest van het zaad.
Psyliumzaden
Hoewel hele psylliumzaden ook vezels bevatten, zijn ze minder effectief dan de husk voor het binden van zand. Psylliumzaden worden vaker gebruikt als een milde vezelbron, maar niet specifiek voor zandkoliek.
De zaden bevatten naast de husk ook andere componenten die minder bijdragen aan het zandverwijderingsproces. Hoewel ze nog steeds nuttig kunnen zijn, is hun effectiviteit mogelijk lager in vergelijking met de pure husk.
gebroken of ongebroken?
lijnzaad en andere middelen
Ongebroken en ongebroken lijnzaad
Lijnzaad, zowel gebroken als ongebroken, wordt soms genoemd als ondersteuning bij de behandeling van zandkoliek, maar het is niet zo effectief als psyllium husk. De werking van lijnzaad berust op de slijmstoffen die vrijkomen wanneer het in contact komt met water. Deze slijmstoffen vormen een beschermende laag in de darmen en mogelijk een licht zandverwijderend effect hebben, maar de effecten zijn beperkter.
Bij gebroken lijnzaad komen de slijmstoffen eerder vrij, maar het is minder lang houdbaar. En smart linseed? Dat is een marketingterm. Als je jouw lijnzaad kookt heb je hetzelfde effect.
Andere middelen
Chiazaad bevat veel oplosbare vezels die, net als psyllium, een gelachtige substantie vormen wanneer het wordt geweekt. Dit kan helpen bij het binden en verwijderen van zand uit de darmen. Geef 50-100 gram door nat voer.
Bentonietklei bindt gifstoffen en zanddeeltjes in de darmen, waardoor ze makkelijker worden uitgescheiden. Geef 20-40 gram per dag. gemengd door voer.
Psylium husk is echter veruit het meest effectieve natuurlijke middel tegen zandkoliek.
hoe je het gebruikt
psylium husk
Een veelgebruikte dosering is ongeveer 50-100 gram per dag (voor een paard van 500 kg) gedurende 7 dagen.
In een preventieve kuur (bijvoorbeeld maandelijks) kan de dosering lager zijn, rond 25-50 gram per dag. Let er wel op dat paarden kunnen wennen aan psylium. Geef het dus niet langere perioden achter elkaar.
Meng psyllium husk met een kleine hoeveelheid voer. Zorg ervoor dat het paard voldoende drinkt, omdat psyllium zonder water juist kan leiden tot verstopping. Bied extra water aan of maak het voer nat om verstoppingen te voorkomen.
Volg altijd de instructies op het productlabel of raadpleeg een dierenarts.
